Próbny egzamin ósmoklasisty, opracowany przez ekspertów wydawnictwa Macmillan, został przeprowadzony w dniach 27.01.2020 – 22.03.2020. Przystąpiło do niego prawie 11 000 uczniów.

Struktura egzaminu

Próbny egzamin ósmoklasisty z języka angielskiego zawierał 14 zadań: 3 zadania na rozumienie ze słuchu, 3 zadania na znajomość funkcji językowych, 4 zadania na rozumienie tekstów pisanych, 3 zadania na znajomość środków językowych oraz wypowiedź pisemną. W arkuszu znalazło się 6 zadań otwartych (jedno w części: rozumienie ze słuchu, jedno w części: znajomość funkcji językowych, dwa w części: rozumienie tekstów pisanych, jedno sprawdzające znajomość środków językowych oraz wypowiedź pisemną), które stanowiły ponad 46% wszystkich punktów (28 z 60 możliwych do zdobycia).

Wyniki ogółem

Ogólne wyniki Próbnego Egzaminu Ósmoklasisty z podziałem na poszczególne województwa przedstawiono w poniższej tabeli. Jak widać, do próbnego egzaminu przystąpiło 10967 uczniów, a średni wynik w skali kraju to 46,33%. Średnie wyniki w większości województw są zbliżone do średniej krajowej. Najwyższe wyniki uzyskali uczniowie z następujących województw: lubuskiego (55,24%), mazowieckiego (51,02%) i opolskiego (49,89%). Najniższe wyniki, odnotowano w województwach kujawsko-pomorskim i dolnośląskim (odpowiednio 41,90% oraz 42,37%). Najwięcej uczniów przystąpiło do egzaminu w województwie śląskim (1406), a najmniej – w zachodniopomorskim (165).

Obszary umiejętności

Porównując wyniki procentowe za poszczególne obszary umiejętności, od razu zauważamy, że najwyższy średni wynik uzyskali zdający za rozwiązanie zadań sprawdzających znajomość funkcji językowych – 55,64%,. Najgorzej zaś zdający poradzili sobie z zadaniami sprawdzającymi rozumienie ze słuchu (średni wynik to jedynie 40,30%!!!). Dużą trudność sprawiły również uczniom zadania sprawdzające znajomość środków językowych oraz tworzenie wypowiedzi pisemnej (średni wynik – odpowiednio 43% i 44,63% punktów możliwych do uzyskania).

Średni wynik za rozwiązanie zadań otwartych wyniósł 36,62%, podczas gdy za rozwiązanie zadań zamkniętych – 54,85%. Najtrudniejsze wśród zadań otwartych okazało się̨ zadanie 3, sprawdzające rozumienie ze słuchu i polegające na uzupełnieniu notatki na podstawie wysłuchanego komunikatu (średni wynik – 13,17%), a najłatwiejsze zadanie 10, sprawdzające czytanie ze zrozumieniem, w którym zdający udzielali odpowiedzi w języku polskim (średni wynik – 54,89%). Najłatwiejsze w całym arkuszu okazało się zadanie 5 (polegające na dobieraniu reakcji do sytuacji) – średni wynik to aż 70,34% poprawnych odpowiedzi.

Rozumienie ze słuchu

Średni wynik uzyskany przez egzaminowanych to zaledwie 40,30%, co pokazuje, że ta część była dla zdających najtrudniejsza (nie zaś, jak miało to miejsce w poprzednich egzaminach, znajomość środków językowych).

Najłatwiejsze spośród zadań sprawdzających rozumienie ze słuchu okazało się̨ zadanie 1, oparte w większości na materiale ikonograficznym i wymagające jedynie zaznaczenia poprawnej odpowiedzi (test wyboru).

Wyjątkowo niski wynik uczniowie uzyskali za rozwiązanie zadania 3, w którym uzupełniali notatkę. Przyczyn tak słabych rezultatów można upatrywać w dość trudnym języku użytym w nagraniu. Ponadto uczniowie prawdopodobnie nie poradzili sobie z wyszukiwaniem informacji szczegółowych, takich jak liczby (wiek uczestników konkursu) czy nazwy (strona www). Zdający mogli mieć również problem z przyimkami („up to” w odniesieniu do wieku czy „during” w odniesieniu do czasu).

Znajomość funkcji językowych

Na próbnym egzaminie ósmoklasisty część dotycząca znajomości funkcji językowych okazała się najłatwiejszym komponentem (średni wynik – 54,67%). Średnie dla poszczególnych zadań wynoszą kolejno: zadanie 4 – 50,09%, zadanie 5 – 70,34% oraz dla zadania 6 – 38,82%.

Zadania 1 i 2 to zadania o charakterze zamkniętym, natomiast zadanie 3 to zadanie otwarte, co najpewniej tłumaczy najniższy wynik z tego właśnie zadania. Można wnioskować, że zdający całkiem dobrze dają sobie radę z reagowaniem językowym w sferze recepcji – jeżeli wymaga się od nich zrozumienia różnych funkcji językowych i manipulowania gotowymi formami. Jeżeli natomiast zadania wymagają minimalnej nawet produkcji językowej, a uczeń musi bazować na własnych zasobach językowych, liczba poprawnych odpowiedzi zdecydowanie spada.

Rozumienie tekstów pisanych

W obszarze czytania ze rozumieniem, z którego średnia to 49,01%, wyniki z poszczególnych zadań dość znacząco się od siebie różnią. Dla zadania 7 średni wynik to 72,65%, dla zadania 8 – 31,85%, dla zadania 9 – 38,16%, a w zadaniu 10 wynosi on 54,89%. Dwa z tych zadań miały charakter otwarty, a jedno z nich – zadanie 10 – było najlepiej napisanym zadaniem otwartym w całym egzaminie. Po raz kolejny okazało się, że uczniowie dobrze radzą sobie z zadaniami, w których odpowiedzi muszą udzielić w języku polskim.

Co ciekawe, to wcale nie zadanie otwarte okazało się najtrudniejsze w tej części arkusza. Zdecydowanie najgorzej uczniowie poradzili sobie z zadaniem 8, które polegało na uzupełnianiu luk w tekście brakującymi zdaniami. Taki typ zadań zawsze sprawia uczniom najwięcej problemów, co potwierdzają omawiane tu wyniki.

Znajomość środków językowych

Zadania 11, 12 i 13 w arkuszu sprawdzały znajomość́ środków językowych, z której to części średni wynik wyniósł 43%. Pierwsze dwa zadania miały charakter zamknięty. Pierwsze z nich sprawdzało przede wszystkim leksykę, a drugie – znajomość́ struktur gramatycznych. Uczniowie poradzili sobie lepiej z zadaniem 12 niż z zadaniem 11 (średnie wyniki to odpowiednio 63,62% i 42,26%). Mogło to być efektem użycia konkretnych środków językowych – zadanie 12 wymagało zastosowania podstawowych form gramatycznych (na przykład dotyczących czasu teraźniejszego czy stopniowania przymiotnika). Warto podkreślić, że zadania zamknięte były znacznie łatwiejsze dla zdających niż̇ zadanie 13, które wymagało od ucznia samodzielnego sformułowania odpowiedzi (średni wynik – 22,94%).

Wypowiedź pisemna

Zadanie, w którym uczniowie zostali poproszeni o napisanie wiadomości e-mail, okazało się, jak zwykle, dla uczniów sporym wyzwaniem. Realizując poszczególne podpunkty polecenia, zdający musieli wykazać się między innymi umiejętnością relacjonowania wydarzeń, opisywania miejsc czy wyrażania i uzasadniania opinii. Średni wynik z tej części to 44,63%.

Podsumowanie

• Jeżeli chodzi o recepcję językową, uczniowie znacznie lepiej poradzili sobie z rozumieniem tekstów pisanych niż słuchanych. Ważne jest, że nawet zadania otwarte na czytanie ze zrozumieniem wypadły całkiem dobrze.
• Uczniowie znacznie lepiej radzą sobie z rozumieniem ogólnym tekstów – niższe wyniki uzyskują za zadania, w których trzeba wykazać się uważnością i precyzją językową (na przykład przeprowadzić głębszą analizę tekstu pod kątem wyznaczników spójności językowej).
• Zdający wykazali duże braki w obszarze rozumienia ze słuchu – być może brak im doświadczenia w szybkim procesowaniu usłyszanych informacji, czyli umiejętności niezbędnej do realizacji takich zadań, jak dyktanda czy robienie notatek do nagrania.
• Zdający o wiele lepiej radzą sobie z zadaniami wymagającymi operowania podanymi formami. Tam, gdzie zadanie wymaga choćby minimalnej produkcji językowej, większość zdających ma problemy z jego wykonaniem.