Planowane zmiany w edukacji na lata 2024–2028 – co wiemy i co z tego wynika?

Planowane zmiany w edukacji na lata 2024–2028
– co wiemy i co z tego wynika?

W styczniu bieżącego roku Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło początek prac nad dwoma różnymi projektami zmian w dotychczasowej podstawie programowej – krótkofalowym i długofalowym.

Projekt krótkofalowy polega na zredukowaniu treści nauczania i wymagań przewidzianych w obowiązującej podstawie programowej. Zgodnie z zapowiedziami MEN, zmiany te weszły w życie 1 września 2024 roku. Zredukowana formuła programowa będzie podstawą do przeprowadzenia egzaminu ósmoklasisty oraz egzaminu maturalnego już od wiosny 2025 roku.

Projekt długofalowy jest znacznie bardziej radykalny w założeniu. Ma doprowadzić do stworzenia pożądanego profilu absolwenta szkoły publicznej na nowe czasy i – na tej bazie – napisania od podstaw zupełnie nowej podstawy programowej dla wszystkich przedmiotów w szkole podstawowej i ponadpodstawowej. Zgodnie z zapowiedziami ta zupełnie nowa podstawa programowa ma wejść w życie 1 września 2026 w klasach 1 i 4 szkoły podstawowej, a od 1 września 2027 roku w 1 klasie szkoły średniej. To z kolei oznacza, że pierwsze egzaminy (ósmoklasisty i matura) na zupełnie nowej podstawie zostaną przeprowadzone wiosną 2031 roku.

Prace nad tymi projektami są już w toku, w mediach co chwila pojawiają się nowe informacje i zapowiedzi, często bez wyjaśnienia, którego z tych dwóch projektów dotyczą, nic więc dziwnego, że wśród nauczycieli, rodziców i samych uczniów mnożą się liczne pytania i wątpliwości. Aby je skutecznie rozwiać, w oparciu o informacje płynące z Ministerstwa przygotowaliśmy poniższe kalendarium. Będziemy Państwa na bieżąco informować o kolejnych decyzjach.

PROJEKT KRÓTKOFALOWY – JAK BĘDĄ PRZEBIEGAŁY ZMIANY?
Kwiecień 2024 MEN opublikowało projekt rozporządzenia o zmianach w podstawach programowych oraz podjęło konsultacje publiczne.
Czerwiec 2024 MEN opublikowało Rozporządzenie zawierające zatwierdzoną wersję zredukowanych podstaw programowych do szkół podstawowych (dla klasy 4 i kolejnych) i ponadpodstawowych, które zaczną obowiązywać od roku szkolnego 2024/2025.

Dowiedz się więcej »
Sierpień 2024 Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikowała Informatory o egzaminie ósmoklasisty i maturalnym, na podstawie których zostaną przeprowadzone egzaminy w roku 2025 i w kolejnych latach.

Informator o egzaminie ósmoklasisty »
Informator o egzaminie maturalnym »
1 września 2024 Zmienione, zredukowane podstawy programowe zaczynają obowiązywać w szkole podstawowej (od klasy 4) i szkole ponadpodstawowej.

Nadal obowiązują dostępne podręczniki! Wszystkie dotychczasowe numery dopuszczeń MEN, wydane dla podręczników i repetytoriów, zachowują ważność w roku szkolnym 2024/25.

Dla nauczycieli, którzy pracują z podręcznikami naszego wydawnictwa przygotowaliśmy zaktualizowane rozkłady materiału odpowiadające zredukowanym podstawom programowym.

Programy i rozkłady »

Egzamin ósmoklasisty w 2025 roku - co wiemy o zmianach? [PDF] »
Egzamin maturalny w 2025 roku – co wiemy o zmianach? [PDF] »
Grudzień 2024 Przeprowadzone zostaną próbne egzaminy (ósmoklasisty i maturalny) według wymagań określonych w Informatorach opublikowanych w sierpniu 2024.

PROJEKT KRÓTKOFALOWY – ZMIANY PRZEWIDZIANE OD WRZEŚNIA 2024

W jakim celu MEN wprowadza zmiany i co wiemy na tę chwilę?

Zmiany dotyczą podstaw programowych dla II i III cyklu edukacyjnego (czyli dla klas 4–8 i szkół ponadpodstawowych); cykl I (czyli klasy 1–3) pozostaje bez zmian.
Treści nauczania z poszczególnych przedmiotów zostały ograniczone o około 20%.
Proponowane ograniczenia mają na celu umożliwienie nauczycielom i uczniom spokojniejszej i bardziej dogłębnej realizacji nadal obowiązujących zagadnień z podstawy programowej dzięki zyskaniu dodatkowej rezerwy czasowej.
Zmiany nie obejmują przesunięć treści nauczania między klasami czy etapami edukacyjnymi. W przypadku szkół ponadpodstawowych możliwe są przesunięcia treści nauczania między podstawowym a rozszerzonym zakresem kształcenia.
Wymagania obowiązujące na egzaminie ósmoklasisty oraz egzaminie maturalnym w roku 2025 i kolejnych zostały dostosowane do zmienionych podstaw programowych.
Zmiany nie skutkują koniecznością wymiany podręczników na rok szkolny 2024/2025 i w kolejnych latach.

Jaki wpływ na nauczanie języka obcego mają wprowadzone zmiany?

Poziomy ogólnej biegłości językowej oczekiwane na zakończenie danego etapu kształcenia zostały obniżone o pół stopnia w skali CEFR w przypadku języka kontynuowanego (pierwszego), a w przypadku zakresu dwujęzycznego – o jeden stopień w skali CEFR względem poziomów określonych w podstawie programowej z 2017/2018 roku. W przypadku drugiego języka poziomy biegłości pozostały bez zmian.
Z listy przykładowych zagadnień dla poszczególnych zakresów tematycznych zostały wykreślone zagadnienia wykraczające poza określony poziom ogólnej biegłości językowej lub realizowane – z mniejszym poziomem szczegółowości – w ramach innych zagadnień.
Bez większych zmian pozostał katalog umiejętności językowych kształconych i doskonalonych w ramach makroumiejętności językowych, tj. rozumienia wypowiedzi, tworzenia wypowiedzi, reagowania na wypowiedzi oraz przetwarzania wypowiedzi (mediacji).
Bez zmian pozostał nadrzędny cel kształcenia, tj. skuteczne porozumiewanie się w języku obcym nowożytnym zarówno w mowie, jak i w piśmie.

DŁUGOFALOWY PROJEKT ZMIAN – ZMIANY PRZEWIDZIANE OD WRZEŚNIA 2026
1 września 2026 Nowa podstawa programowa zaczyna obowiązywać w szkole podstawowej w klasach 1 i 4.
1 września 2027 Nowa podstawa programowa zaczyna obowiązywać w klasie 1 szkoły ponadpodstawowej.
Maj 2031 Przeprowadzony zostanie pierwszy egzamin maturalny według wymagań nowej podstawy programowej.
Maj 2031 Uczniowie klas ósmych podejdą do pierwszego egzaminu zgodnego z wymaganiami nowej podstawy programowej.